آب مروارید | علائم، دلایل، پیشگیری و درمان

آب مروارید (Cataracts)

در یک نگاه می‌توان گفت آب مروارید هیچ گونه علامت اولیه‌ای ندارد ولی به مرور فرد دچار علائمی از جمله تاری دید, کمرنگ به نظر رسیدن رنگ‌ها, حساسیت بیش از حد به نور, مشکل دید در شب و دوبینی خواهد شد. اغلب افراد مسن (بیش از نیمی از آمریکایی‌های دارای سن بالای ۸۰ سال) دچار آب مروارید می شوند یا تحت جراحی کاتاراکت قرار گرفته اند. در ابتدا ممکن است متوجه اختلال نشوید ولی با گذشت زمان دچار دید رنگارنگی یا تاری دید خواهید شد.

جهت تشخیص بیماری می توان به پزشک متخصص مراجعه کرده و پزشک با استفاده از دستگاه‌های چشم پزشکی, آب مروارید را تشخیص می دهد.
درمان نهایی برای آب مروارید جراحی است که مدت زمانی بین ۳۰تا۴۵ دقیقه به طول می انجامد و در ۹۹% موارد بدون عارضه ی جانبی است.

اختلال آب مروارید یا کدر شدن لنز (عدسی چشم) حالتی است که باعث می‌شود فرد دید مشابه نگاه کردن از پشت پنجره ی یخ زده را تجربه کند.
چشم یکی از حساس ترین ارگان‌های بدن بوده که به دنبال افزایش سن همانند سایر اعضا بدن دچار تغییر و فرسودگی می‌شود. یکی از تغییرات عمده در رابطه با افزایش سن, ایجاد بیماری کاتاراکت یا آب مروارید است.

نمای ابری لنز عدسی در کاتاراکت

در اغلب موارد کاتاراکت سیر آرام و مزمنی را طی می کند و فرد ممکن در مراحل اولیه ی بیماری, به سادگی متوجه تغییرات ایجاد شده در بینایی خود نشود به خصوص به این دلیل که بیماری آب مروارید از همان ابتدا بینایی را تحت تاثیر قرار نمی دهد. اما با گذشت زمان, اختلال بینایی به تدریج نمایان می شود. چشم در حال تکوین در یک رویان ۲۲ روزه به صورت یک جفت شیار کم عمق در هر طرف مغز قدامی ظاهر می شود.

کم کم و در انتهای هفته ی چهارم تکوین, چشم‌ها به صورت وزیکول بینایی دیده شده و شروع به تشکیل می کنند. وزیکول های بینایی با لایه ی خارجی پوشاننده ی بدن (اکتودرم) تماس پیدا کرده و تشکیل عدسی چشم القا می‌شود, در واقع بر خلاف سایر بخش‌های چشم که از اکتودرم عصبی منشا گرفته‌اند, عدسی از اکتودرم سطحی منشا می‌گیرد. کمی پس از آن, سلول‌های دیواره ی خلفی وزیکول عدسی دراز شده و به سمت جلو  کشیده می‌شوند و رشته‌های بلندی را تشکیل می‌دهند که کم کم لومن وزیکول عدسی را پر می‌کنند. در انتهای هفته ی هفتم, رشته‌های عدسی اولیه به دیواره‌ی قدامی وزیکول عدسی می‌رسند.

رشد عدسی در این مرحله پایان نمی‌یابد, زیرا رشته‌های عدسی جدیدی (ثانویه) به طور مداوم به بخش مرکزی عدسی اضافه می گردند. عدسی توسط عضله‌ی مژگانی حلقوی در محل خود ثابت شده است. همچنین جهت انجام اعمال تطابقی برای بینایی توسط تحریک سیستم‌های سمپاتیک و پاراسمپاتیک, قطر عدسی تغییر کرده و باعث تشکیل تصویر بر روی شبکیه می شود. در بیماری آب مروارید عدسی کدر شده و امکان عبور مناسب نور از عدسی فراهم نمی‌شود.

مقایسه‌ی چشم مبتلا به آب مروارید و چشم سالم

نام دیگر بیماری آب مروارید, کاتاراکت می‌باشد. کلمه ی آب مروارید از کلمه ی لاتین کاتاراکت به معنی آبشار گرفته شده است که به نظر می‌رسد به دلیل ظاهر سفید آب جاری شده از چشم باشد.

اولین مورد ثبت شده از کاتاراکت متعلق به موزه ای در قاهره است که مجسمه ای کوچک از سلسله ی پنجم سال های ۲۴۵۷ تا ۲۴۶۷ قبل از میلاد بوده و در این موزه نگهداری می شود.

تصور می شود که چشم‌های مجسمه دلیلی برای نمایش آب مروارید هستند. بیشتر موارد آب مروارید مرتبط با سن هستند و به دنبال تغییرات طبیعی ناشی از افزایش سن بروز می‌کنند. اما اگر علت کاتاراکت عوامل دیگری مثل آسیب دیدگی چشم یا عوارض ناشی از جراحی باشد (مثل عارضه ی پس از جراحی گلوکوم) نیز در نهایت درمان همیشگی کاتاراکت, جراحی است.